 Wysłany: Sob 20:44, 17 Lis 2007 Temat postu: Tadeusz Miciński |
|
| Tadeusz Miciński
Poeta, dramatopisarz, prozaik oraz publicysta. ur. w 1873, zginął zamordowany w 1918. Jeden z najbardziej tajemniczych twórców okresu Młodej Polski. Studiował najpierw w krakowie, potem w berlinie a na koncu w lipsku. W niemczech spotkał sie z Przybyszewskim, ale ten raczej irytowal go niż zachwycil. Micinski jako indywidualista wciaz szukal wlasnej drogi, pałał sie okultyzmem, filozofią wschodu, mistyką średniowiecza i baroku oraz sprawami społecznymi. Jego najwybitniejsze dzieła to tom poezji W mroku gwiazd, dramat Kniaź Patiomkinoraz powieści Nietota i Xiądz Faust(pisownia zgodna z oryginałem). Zasadniczym tematem Micińskiego była problematyka bytu, egzystowania dobra i zła. Zarzucano mu przegadanie i chaos myślowy ale także oryginalność. Kilka przykładów: SAMOBÓJCA Biją w mą czaszkę, jak w dzwon, głuche grzmoty i krwawa ręka pisze mi przekleństwo. Ja wybierając los mój, wybrałem szaleństwo i porzuciłem raj i zeszłem w czarne groty. I płynę w mrok - i wiem, że oto zgasnę, jako pęknięte słońce. W imię Ojca, Syna! mam w sercu głaz, a tu głębina - jam tułacz - ale będę miał królestwo własne. Ta lufa zimna - lecz ogień gorący - dobry to ogień, co ucisza serce - na górach wschodzi blask błogosławiący me wrogi i płaszcza królewskiego zdziercę. Jako pelikan - krwi mojej żywicą karmiłem - nicość! - a dzieci me z głodu umarły - a moja Matka niewolnicą obraca w żarnach krew i łzy narodu. Wezmę mój pług - ja Piastów pogrobowiec - ja dumny kneź - zaoram ziemię czarną - i będą iskry iść - jak złote ziarno. - A na Łomnicy - strzaskam z porfiru grobowiec i wyjmę moje serce... PRZED BURZĄ Tak... więc mi radzisz jedno - zapomnienie - i przyjaźń dajesz miłosiernej siostry... Wiem - obowiązek, przysięga, sumienie - wiem - i nie żądam - wolę ja nóż ostry, niźli łagodne czyśćcowe płomienie. Już późno... wróćmy. O, jak zmienne, Lenko, pogody świata - wiatr chmurzyska goni i pędzi prosto - patrz - w Twoje okienko podniebne, skryte w hiacynty i bluszcze - i tam łzy drobne, rzęsiste uroni. Czy wiesz? gdy drżący wicher w szyby pluszcze mam dziwną pewność i dziwną obawę, że tak sam jeden będę w dni szarawe umierał... Nie myśl, że straszyć chcę zgonem - poję się życiem, jak faun winogronem. Otóż i dom Twój. Deszcz okrutny siecze. Wszelka tragedia swą banalność wlecze. Milczysz? wciąż milczysz... i oczy masz wbite w szorstkie, zdeptane, brukowe kamienie - ja wiem - tam czytasz napisy wyryte - ja zgadnę: "depce po nas przeznaczenie"... Mej duszy osnowa, którą ci składam na wieczność: był ból i była konieczność i Kain i grzech i Jehowa i ducha śmiertelny głód - a teraz wolność - i cud. Widzisz bezgrzmotne błyskania? piorun się w tej chmurze chowa. Z płomiennej róży kochania kto się skałą nie narodzi - zginie w powodzi. Śmiejesz się smutno - ciemne moje słowa... trzeba zwyciężać... zwyciężać... bądź zdrowa. * * * Kiedy Cię moje oplotą sny - jak białe róże - nie bój się kochać - ja - i ty w nieba lazurze. Ziemia, jak echo minionych dni, grające w borze, a nasze duchy wśród martwych pni wieszają zorze. Serce mi splatasz koroną gwiazd, hymnem warkoczy pode mną góry, wieżyce miast - nade mną - oczy. Dziwnie się srebrzysz, aniele mój, w tęczowym piórze - fontanny szemrzą, gwiazd iskrzy rój wonieją róże... MELANCOLIA Żyje we mnie jakiś głuchy płacz - jakiś szloch i plącz żyją we mnie - niby w grocie kropel wieczny szmer, monotonnych kropel tajny jęk. Ach, to pewno przez zbójcow zamkniona ze złotymi włosami królewna, (kasztelanka lub może pasterka) - z pól słonecznych, zielonych porwana, zapomniana i w grocie zamknięta i na ostrych się głazach krwawiąca, złotowłosa mej duszy królewna. Łzy jej płyną jak zimne opale - łzy jej płyną wśród nocy bez końca i w kryształy się lodów zwisają - w zamyślenia wiszące kryształy. Raz przypełznął za szmerem do groty - wąż kusiciel tych głuchych podziemi, usta chciwie przyłożył do zdroju, lecz się wzdrygnął przed blaskiem nieznanym. A wtem ujrzał w szafirach królewnę - i swe oczy głębokie, zielone - swoje oczy widzące w ciemnościach utkwił w bladą płaczącą królewnę - i mądrymi oczyma pocieszał i prowadził ją w otchłań głęboką - fosforycznie oczyma przyświecał - i prowadził ją w otchłań głęboko. Aż pod ręką skrwawioną, co szuka w mroku oparcia, grać poczęły jak dzwony bólów zamarzłych kryształy: chór wyklętych pielgrzymów nuci pieśń grobu świętego, tarcze błyskają, miecze - wśród kolumn czarnych bazaltu - wstają z grobów olbrzymy - szał rozpędzonych rumaków niesie ich w ogniach kłębiących przed gniewny w piorunach Majestat. Nagle śpiewy zamilkły - głucha rozwarła się otchłań - widać wśród ścian obślizgłych mgłą wirujące jezioro. I na zwilgłym grobowcu drżąca spoczęła królewna, w otchłań patrzy bezgwiezdną - w świątyń zagasłych jezioro. Wtem ją mocne ramiona objęły w krzyku bezdźwięcznym i uniosły nad otchłań skrzydeł sześcioro i ujrzała cudowną w blasku miesięcznym - twarz Lucifera. MORIETUR STELLA Godzina moja się zbliża i otaczają ciemności - już wyschły źródła miłości i w płomiennej męce krzyża serce wciąż głębiej się zniża, wciąż głębiej w nim rany rozdzieram - i żyję, by czuć, że umieram. Na fali czystym błękicie łódź moja płynie w wygnanie - i widzę zorzy świtanie - i widzę loch mój w granicie - oh, ręce moje otnijcie, gdyż bramę Grozy rozwieram - On rzekł mi: ja w Tobie - umieram. Nade mną złote łabędzie rozbłękitniają się w hymny - a w głębi widzę gad zimny, i oczy krwawe - w obłędzie - i ktoś mi szepce: - ja wszędzie za twoim sercem się wdzieram - ja mrok - ja śmierć - ja Bóg - nie umieram. O wy, kratery wulkanów, zamarzłym ogniem zionące - o, moje róże więdnące, wśród czarnej mgły oceanów - o niedolo mych peanów, w których się Boga wypieram, a stopy zimne całując, umieram. Słowiku, co ożywiasz gaje w pustyniach mojego łona - ach, jakże serce me kona ach, jakiej męki doznaję - paląc w płomieniach swe raje - na lichej kolumnie się wspieram - z nią padam - i łkam - i umieram. Z Twych rąk mi płyną ulżenia, gdy krwią swą rosisz me lico - lecz doli mej tajemnicą zamknięta w grodzie płomienia! gdzie tak mnie trapią cierpienia i tyle szturmów odpieram, żeć zamek zdam - bo umieram. Oto jak cień się przekradać pod murem rajskich ogrodów - w ogniu się paląc wśród lodów - mieć Cię - a nie posiadać zdobyć - ukochać - postradać - to człowiek - z niego się wydzieram - daremnie! daremnie żyję i umieram. |
|
